Verbonden partijen

De huidige nota verbonden partijen uit 2015 wordt in 2024 geactualiseerd. Het doel is onder meer om in de geactualiseerde nota meer handvatten te bieden voor het maken van een beleidsmatige afweging; hoe het publieke belang het best geborgd kan worden. Daarnaast wordt ingezet op het verder professionaliseren van de governance (sturing, verantwoording, beheersing en toezicht) met betrekking tot de verbonden partijen. Daarin zal aandacht worden besteed aan het eenduidig beleggen van interne verantwoordelijkheden voor het toezicht en het beheer van verbonden partijen, waaronder de invulling van de zeggenschapsrechten. Onderdeel hiervan is verder het in beeld brengen en houden van de risico's per samenwerkingsverband. De uitkomsten van de analyse zullen in de paragraaf verbonden partijen worden gepresenteerd.

Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen en actualiteiten uit de individuele overzichten van de diverse verbonden partijen.

Afvalverwerking Utrecht;

De begroting 2025 van Afvalverwerking Utrecht staat onder invloed van de sterk fluctuerende prijzen als gevolg van de grote vraag naar energie. Tel daarbij op de krapte op de arbeidsmarkt waardoor de lonen blijven stijgen, dan blijft er onzekerheid over de ontwikkeling van de toekomstige bijdrage aan deze gemeenschappelijke regeling.

Het Utrechts Archief;

In 2024 rondt HUA de huidige meerjarenbeleidsperiode af. Tijdens deze periode heeft HUA zich gericht op het opzetten, experimenteren en evalueren van digitale programma's. In 2024 wil HUA de opgedane kennis borgen en de innovatieve processen opnemen in de lijnorganisatie. In het licht van de aankomende bezuinigingen bij de Gemeente Utrecht (GU) en Provincie Utrecht (PU) heeft het bestuur HUA gevraagd om een fasering en prioritering aan te brengen in het meerjarenbeleidsplan 2025-2028
Met betrekking tot de voorgenomen uittreding van het Rijk per 2024 uit alle Regionaal Historische Centra (RHC’s), inclusief HUA, is nu bekend welke constructie het Rijk voor zich ziet: een delegatiebepaling via de nieuwe archiefwet en een Specifieke Uitkering (SPUK) om het beheer van de papieren Rijkscollectie bij de RHC’s onder brengen. Deze door het Rijk gewenste constructie stelt de achterblijvende partners, provincie Utrecht en Gemeente Utrecht, voor juridische en financiële risico’s, waarvoor bureau Berenschot een aantal scenario’s heeft uitgewerkt. Het  Algemeen Bestuur van HUA heeft de voorkeur uitgesproken voor het scenario ‘Voortzetten gemeenschappelijke regeling’ met noodzakelijke aanpassingen. Hiervoor zijn twee werkgroepen ingesteld: Een werkgroep onder leiding van HUA voor de uittredingsregeling en een werkgroep onder leiding van GU voor de aanpassing van de gemeenschappelijke regeling om dit vorm te gaan geven.
Het Rijk heeft eveneens besloten dat RHC’s vanaf 2024 geen gebruik meer mogen maken van de nationale e-depot voorziening (=digitale archiefbewaarplaats) van het Nationaal Archief. De GR HUA werkt daarom aan een eigen lokale e-depotvoorziening waar digitaal archief materiaal van partners in beheerd worden.

Regionale Uitvoeringsdienst;

In de Provincie Utrecht zijn 2 omgevingsdiensten actief, zijnde RUD en ODRU. Vanwege kennisborging en efficiency lijkt het beter om 1 omgevingsdienst die dienstverlening binnen de Provincie Utrecht te laten verzorgen. Het voornemen is dat de RUD per 1 januari 2026 fuseert met de ODRU. Deze fusie wordt in 2024 voorbereid.

Veiligheidsregio Utrecht;

In februari 2024 heeft de VRU een onderzoek gedaan naar de impact van de ontwikkeling van de Merwedekanaalzonde op de dekking van de brandweerzorg. De conclusie van dit onderzoek luidt dat er op basis  van de beoordelingskaders snelheid van optreden en capaciteit geen aanleiding is dat er bij realisatie van de Merwedekanaalzone in de toekomst behoefte is aan uitbreiding van de huisvesting of herpositionering. Als kanttekening hierbij wordt meegegeven dat verdere verdichting kan leiden tot een hogere inzetdruk en daarmee een grotere kans op gelijktijdig beroep op de aanwezige capaciteit. Nader onderzoek moet uitwijzen of deze hypothese klopt.

Coöperatie Wigo4it U.A.;

In de periode tot en met 2023 is Wigo4it afgebouwd tot een zogenaamde fit-for-purpose-organisatie. De begroting is afgebouwd tot het niveau van de meerjarenbegroting.
In de periode van de afbouw bestaat het risico van vertraging bij zowel Wigo4it als bij de gemeente Utrecht. Dit risico heeft zich in 2023 voorgedaan.
De geplande invoerdatum voor de overgang naar de opvolger van de applicatie RMW is in 2023 aangepast naar 1 juli 2024. Op dit moment wordt gewerkt aan herijking van deze planning waarbij het streven is om RMW dit jaar uit te faseren. We sturen op scope en resultaat om deze termijn te realiseren.

Vleuten de Meern Zelfstandig BV;

De B.V. wordt in 2024 geliquideerd.

N.V. Vitens;

Het financiële kader waarbinnen alle landelijke waterbedrijven opereren is de WACC. Dit is een methodiek die borgt dat waterbedrijven geen overwinsten maken. In november 2024 wordt de nieuwe WACC voor de periode tot en met 2027 vastgesteld. De WACC heeft ook invloed op de watertarieven. Mede als gevolg van de watertransitie voorziet Vitens de komende jaren een sterke toename van haar investeringsniveau. Daarvoor moet Vitens geld lenen. De geldende WACC-regulering belemmert Vitens om voldoende eigen vermogen op te bouwen. Dat EV is nodig om voldoende externe financiering aan te kunnen trekken. Omdat het EV nog niet het minimumniveau heeft dat Vitens in haar financiële continuïteitsbeleid heeft bepaald keert zij al enige jaren geen dividend uit en de verwachting is dat dit voorlopig zo zal blijven.

UW Holding B.V.;

De gemeente (als aandeelhouder) en de raad van commissarissen hebben eind 2023 besloten om UW onder verscherpt toezicht te plaatsen (raadsbrief 23 december 2023). Daarnaast heeft UW de opdracht gekregen een realistisch herstelplan voor de toekomst te maken om de doelstellingen uit het Ondernemingsplan 2023-2026 en de transitie naar een sociaal ontwikkelbedrijf te realiseren. UW heeft hierin ondersteuning gekregen van de Galan Groep (zie raadsbrief 3 juni 2024). In het herstelplan is een delivery agenda opgenomen. Deze bevat de onderwerpen en sturing om op de korte termijn in control te komen en prestaties te realiseren. De voortgang op de delivery agenda wordt maandelijks door de gemeente gemonitord. In het vierde kwartaal 2024 wordt aan de raad een brief gestuurd met mogelijke toekomstscenario's voor UW.
Ook in 2024 verwacht UW een tekort. Hiervoor hebben we een aanvullende subsidie van 2,6 miljoen euro toegekend (raadsbrief 10 juli 2024). De totale bijdrage van Utrecht in aanvulling op het rijksbudget voor de Wsw bedraagt daarmee in 2024 4,4 miljoen euro (1,8 miljoen euro + 2,6 miljoen euro). In hoeverre in 2025 ook nog sprake zal zijn van een tekort is onzeker. In de begroting 2025 is hiervoor geen aanvullende subsidie opgenomen. In de Voorjaarsnota 2024 is voor de uitvoering van de Wsw conform Ondernemingsplan 2023-2026 vanaf 2026 een besparing van 0,3 miljoen euro per jaar opgenomen. De bijdrage bedraagt daarmee vanaf 2026 1,5 miljoen euro per jaar. In 2025 is de bijdrage eenmalig 1,45 miljoen euro (verrekening 2023 en 2025; zie Voorjaarsnota 2023 bijlage 7).

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) regio Utrecht;

De ROM stelt beleidsdoelen in lijn met haar Meerjarenstrategie 2023-2026 en de Regionale Economische Agenda 2020-2027. Binnen de kerntaken op het gebied van innoveren, investeren en internationaliseren is er specifieke focus bij de ROM op de kleinere, innovatieve bedrijven die nu nog ontbreken in de waardeketens en het verder uitbouwen van de regionale ecosystemen. Hierdoor worden missende schakels toegevoegd die het bestaande bedrijfsleven versterken en die innovatieve oplossingen bieden voor maatschappelijke opgaven. De aandeelhouders zijn met de ROM in gesprek over de financiële bijdrage en in 2025 dient de bestuursovereenkomst ROM vernieuwd te worden.

Vereniging Parkmanagement Papendorp;

Het huidig contract met de vereniging loopt tot 31-12-2025. Er wordt in 2025 een traject gestart die moet leiden tot de aanbesteding voor een nieuw contract.

Vereniging Parkmanagement De Wetering - Haarrijn;

Het contract voor parkmanagement met deze vereniging loopt af in mei 2024. Het contract wordt verlengt voor de duur van twee jaar; conform de voorwaarden in het huidige contract.