Leefomgeving en ondergrond

Utrecht werkt aan het verbeteren van lucht- en geluidkwaliteit en een gezonde, veilige leefomgeving en ondergrond.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Effectindicatoren

Uitgebreidere informatie over indicatoren die betrekking hebben op deze doelstelling is te vinden:

• Duurzaamheidsverslag
• Inwonersenquête
• Beleidsnota Geluid en Trillingen
• Monitoringsrapportage Luchtkwaliteit

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar
Geluid en trillingen:

•   We voeren het actieplan/uitvoeringsprogramma Geluid en Trillingen uit (vanaf Q1 2025).

Luchtkwaliteit en stikstofdepositie:

•  We werken de beleidsnota Luchtkwaliteit uit in een uitvoeringsprogramma om de luchtkwaliteit te verbeteren, strevend naar de WHO-advieswaarden uit 2021 (Q1 2025).
•   We voeren de nieuwe luchtmaatregelen uit de beleidsnota en het uitvoeringsprogramma Luchtkwaliteit uit (vanaf Q2 2025).
•  We scherpen de huidige milieuzone aan op 1 januari 2025 naar een blauwe zone, waarmee we dieselpersonenauto's tot en met emissieklasse 4 weren uit het gebied (Q1 2025).
•  We voeren de nul-emissiezone voor bedrijfs-(bestel-) en vrachtauto's in op 1 januari 2025 (Q1 2025).

Emissieloos vervoer:

•  We plaatsen op 17 locaties snelladers bij winkelcentra en sportvoorzieningen, waarbij ook de mogelijkheid wordt geboden een batterijopslag te plaatsen om netcongestie aan te pakken.
• Op alle ruim 2.000 publieke laadpalen wordt netbewust laden geïmplementeerd, zodat de druk van laadpalen op het elektriciteitsnet afneemt.

Emissieloos bouwen:

•   We zoeken naar multifunctionele laadoplossingen en -voorzieningen (naast die voor personenvervoer) voor bijvoorbeeld logistiek, bouw, vaart en evenementen.

Bodem en Ondergrond:

•  We vertalen de nog vast te stellen beleidsnota Ondergrond door de raad naar een uitvoeringsprogramma om richting en prioritering te geven aan de ambities (Q3 2025).
• We stellen beleid op voor bodemenergie (Q4 2024).

Activiteiten die we niet meer doen

• We maken geen beleid op het gebied van bodembiodiversiteit meer.
• We actualiseren het bestaand beleid onder andere op het gebied van PFAS en lood niet meer.
• We gaan de advisering op algemene duurzaamheidsthema's verminderen. We gaan het efficienter en meer integraal doen.

Activiteiten die we blijven doen en/of anders gaan doen

• We blijven adviseren over milieu-aspecten bij ruimtelijke ontwikkelingen waarbij we ambities op projectniveau integraal afwegen.  
• We maken jaarlijks het Duurzaamheidsverslag, waarin we gedetailleerd rapporteren over de stand van zaken met betrekking tot duurzaamheid. 

Geluid en trillingen:

•  Bij ruimtelijke ontwikkelingen stellen we compenserende voorwaarden, zoals geluidluwe gevels en rustige buitenruimten.  
• We streven naar een maximaal geluidsniveau van 63 dB, strenger dan de wet voorschrijft, bij nieuwe woningbouwontwikkelingen (met uitzondering van flexwonen) langs gemeentelijke wegen en spoorwegen. Ook stellen we grenswaarden aan trillingen bij nieuwe woningen langs het spoor.  
• We verbeteren bestaande knelpunten met maatregelen zoals het aanleggen van stiller asfalt, het verlagen van de maximumsnelheid van het wegverkeer en de aanleg van meer groen. 
• We voeren geluidsaneringsprojecten uit die onder de ‘sanering verkeerslawaai’-regeling van het ministerie van I&W vallen. Op kosten van de Rijksoverheid voorzien we woningen die daarvoor in aanmerking komen van geluidisolatie. 

Omgevingsveiligheid:

• We vullen het Register Externe Veiligheid als vervanger van de landelijke Risicokaart. 

Luchtkwaliteit en stikstofdepositie:

•  We voeren luchtkwaliteitsmaatregelen (milieuzones, bouwwerktuigen, houtstook) uit waarmee we voortdurend de emissies van vervuilende stoffen verminderen, en monitoren de effecten van onze maatregelen via berekeningen en metingen.
• We werken landelijk samen in het Schone Lucht Akkoord, met focus op verschoning van de mobiliteit, binnenvaart en mobiele (bouw)werktuigen, en vermindering van houtstookemissies. 

•   We zetten voor bouw en sloop zoveel mogelijk in op de inzet van elektrisch materieel om zo emissies in de bouwfase zo laag mogelijk toe houden.

Emissieloos vervoer:

•  We stimuleren en faciliteren de transitie naar emissieloos vervoer door datagestuurd (op basis van de bezetting van de bestaande laadpalen) oplaadinfrastructuur bij te plaatsen, voor personen, logistiek en voor taxi’s. 
• In de Nationale en Regionale Agenda's Laadinfrastructuur (NAL en RAL) werken we nauw samen met de andere steden in de G4.

Emissieloos bouwen:

• We voeren de inkoopmaatregelen uit die horen bij de routekaart van het landelijke convenant Schoon en Emissieloos Bouwen.

Bodem en ondergrond:

• We voeren regie op het gebruik van de ondergrond om nieuwe (complexe) opgaven mogelijk  te maken met het oog op balans in de 4 B’s (beschermen, beheren, benutten, beter maken).  
• We nemen deel aan omgevingstafels (Omgevingswet) voor kleinere projecten, zodat we de ordening in de ondergrond in een vroegtijdig stadium kunnen helpen vormgeven.
• We ontwikkelen, actualiseren en gebruiken het 3D-model en digitale tools ten behoeve van regie en het gebiedsgericht grondwater beheer. 
• We actualiseren het Gebiedsplan Gebiedsgericht Grondwaterbeheer.
• We voeren nazorgactiviteiten uit bij de Nedereindse Plas en het Griftpark en doen daarnaast onderzoek op historische spoedlocaties.
• We voeren de projecten uit op het gebied van historische spoedlocaties, gebiedsgericht  

grondwaterbeheer, nazorg, lood, PFAS, toevalsvondsten in het kader van de SPUK bodemsanering  2024-2030

Financiën Leefomgeving en ondergrond

Binnen deze doelstelling zijn er geen reservemutaties die dienen te worden toegelicht.

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

De lasten binnen deze doelstelling zijn maar deels beïnvloedbaar, omdat dit grotendeels betrekking heeft op wettelijke taken. Lucht, Geluid, Trillingen en Omgevingsveiligheid betreft een mix van beleidsinzet, monitoring, advisering en verantwoording op de genoemde onderdelen en andere milieuaspecten (PFAS, Stikstof, bestrijdingsmiddelen). Dit in samenhang met het product Aanpak Luchtkwaliteit en Emissieloos vervoer waar diverse maatregelen op het gebied van Luchtkwaliteit worden uitgevoerd. Het budget voor bodemverontreiniging is beperkt beïnvloedbaar. De bekostiging van deze taak wordt op dit moment grotendeels via (incidentele) subsidies toegekend.