De belastingcapaciteit wordt berekend door de gemiddelde woonlasten van een meerpersoonshuishouden af te zetten tegen het landelijk gemiddelde. Dat gemiddelde wordt gebaseerd op de Atlas van de Lokale Lasten van het COELO. Een belastingcapaciteit hoger dan 100% betekent dat de gemiddelde woonlasten in onze gemeente hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Aangezien het landelijk gemiddelde voor 2025 nog niet bekend is, is gerekend met het gemiddeld over 2024. Dit is afgezet tegen onze woonlasten van 2025.
Tabel: Belastingcapaciteit
Belastingcapaciteit Utrecht (BBV) | Verslag 2023 | Begroting 2024 | Begroting 2025 |
|---|---|---|---|
Onroerende-zaakbelasting | 389 | 489 | 570 |
Rioolheffing | 237 | 246 | 254 |
Afvalstoffenheffing* | 366 | 418 | 474 |
Utrecht woonlasten meerpersoonshuishoudens | 992 | 1.153 | 1.298 |
Landelijk gemiddelde | 944 | 994 | 994 |
Belastingcapaciteit Utrecht | 105% | 116% | 131% |
* vanaf 2024 is het tarief aangepast op het gemiddelde van meerpersoonshuishoudens.
Stand van zaken
In 2025 neemt de belastingcapaciteit met 15% toe ten opzichte van het voorgaande jaar. De belastingcapaciteit kwam in 2024 uit op 116% en in 2025 komt de belastingcapaciteit uit op 131%. Dat houdt in dat de totale gemeentelijke kosten voor een meerpersoonshuishoudens 31% hoger liggen dan het landelijke gemiddelde.
De stijging wordt mede veroorzaakt door enerzijds een tariefdifferentiatie bij afvalstoffenheffing. Waar voorheen twee tarieven werden gehanteerd voor de afvalstoffenheffing, zijn er sinds 2024 vier tarieven geïntroduceerd, waarbij wij rekening hebben gehouden met een overgangsperiode van twee jaar (2025 is het tweede jaar). De uitbreiding van de tariefklassen en de aanpassing van de tarieven komt voort uit de motie 21/M360 , die streeft naar een eerlijke afvalstoffenheffing. Anderzijds wordt het veroorzaakt door het voorstel uit de Voorjaarsnota 2024 , waarbij het OZB-tarief met 12% extra wordt verhoogd. Dit komt voort uit de afwegingen die zijn gemaakt om de lasten te verlagen (bezuinigingen) en de inkomsten te verhogen. De extra tariefsverhoging is aanvullend op de reguliere verhoging van de OZB voor de compensatie van prijsstijgingen (indexatie).