Energieverbruik

Energieverbruik gebouwde omgeving in 2050 met 35% afgenomen ten opzichte van 2020, alle mogelijkheden voor duurzame energieproductie zijn benut en energie-infrastructuur is aangepast op duurzame bronnen.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Voor deze doelstelling is nieuw beleid in de maak (de Klimaatvisie).

Effectindicatoren

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

• Uitvoering geven aan beleidsnota Opwekgebieden voor schone energie in Utrecht 2024-2030 (indien door de raad vastgesteld in 2024) doorlopend.
• In de markt zetten of zelf realiseren van zonne-eilanden Nedereindse Plas (afhankelijk van raadsbesluit hierover).
• Oprichting publiek warmtebedrijf als de raad hiertoe besluit (Q2 2025).
• Bouwen en onderhouden van een netwerk van energieambassadeurs onder gemeentelijke regie (het netwerk moet eind 2024 in uitvoering gaan).

Activiteiten die we niet meer doen

•  Aandeelhouderschap Stedin. Zie raadsbrief 20 december 2023: Raadsbrief Aandeelhouderschap Stedin Utrecht  
• Als onderdeel van de uitvoeringsprogramma energie besparen gebouwde omgeving onderzoeken   we met het stopzetten van het jouwhuisslimmer voorbeeldwoning in Overvecht en hoe we het laten zien van een voorbeeld in de praktijk op een andere manier kunnen inzetten.  
• Elektrisch koken: Stadsbrede aanpak en gemeentelijke inzet in samenwerking met woningcorporaties lijkt ingewikkeld en vooralsnog niet haalbaar. Dit wordt verder toegelicht in de raadsbrief over de warmtetransitie (Q4 2024). Wel hebben corporaties zich gecommitteerd aan de doelstelling uit de transitievisie warmte en benutten natuurlijke momenten om complexen aan te pakken.  

Activiteiten die we blijven doen en/of anders gaan doen
Activiteiten bij doelstelling: aantal GWH opwek  

• Vergunningverlening Geluidswal A12 (gereed Q2 2025) 
• Begeleiding realisatie zon op Haarrijnseplas en zon in Ockhuizen.  
• en geothermie. Deze twee activiteiten komen voort uit onderzoek naar energie ontwikkelbedrijf. Mede op basis van deze projecten wordt bepaald of en hoe we energie ontwikkelbedrijf daadwerkelijk gaan oprichten.  

Activiteiten die bijdragen aan o.a. de doelstelling: % duurzame warmte  

• We blijven samenwerken met partners aan realisatie van warmtebronnen. Doorlopend 2025.  
• Besluitvorming over warmteprogramma (actualisatie Transitievisie Warmte) Q2 2025, inclusief bronnenstrategie gereed. 
• Uitvoering geven aan Uitvoeringsprogramma Elektriciteitsinfrastructuur en netcongestie 2023-2026. Door te werken aan netbewuste oplossingen en de inpassing van de trafohuisjes in samenwerking met Stedin voor de buurten.  
•  Uitvoering geven aan Uitvoering programma zon op dak en netoplossingen.  

Activiteiten die bijdragen aan o.a. de doelstelling: % gebouwen zonder aardgasaansluiting  

• We passen het tempo van het opstellen van de wijkuitvoeringsplannen aardgasvrij aan op basis van de context waarbinnen we die moeten opstellen (wetgeving, medewerking Eneco).
• Routekaart voor aanpak aardgasvrij binnenstad opstellen en wijkuitvoeringsplan Oog in al (gereed eind 2025).
• Uitvoering geven aan keuze gemaakt op basis van op te stellen scenario's vervolg Overvecht-Noord. Keuze is voorzien eind 2024 en uitvoering in 2025.

Activiteiten bij doelstelling: Verandering energieverbruik gebouwde omgeving t.o.v. 2020.  

• Intensiveren van het programma besparen gebouwde omgeving om de beschikbare subsidiemiddelen voor isolatiemaatregelen zoveel mogelijk in 2025 uit te geven.  
• We Intensivering de aanpak VvE's en energiescans MKB. 
•  Uitvoering geven aan uitvoeringsprogramma verduurzaming bedrijventerreinen inclusief intensivering van de inzet door de inzet van beschikbare Rijksmiddelen. Toewerken naar besluitvorming over uitvoeringsbedrijf voor buurtaanpak aardgasvrij gereed in Q4 2025. 

Financiën Energieverbruik

N.B. In de jaarplanbrief Energietransitie wordt meer gedetailleerd weergegeven op welke programmaonderdelen van de Energietransitie bezuinigen plaatsvinden en hoe de budgetten per programmaonderdeel in 2025 zich verhouden tot de budgetten uit 2024.

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

De afgelopen jaren was een groot deel van de lasten voor de opgave energietransitie beïnvloedbaar. Vanaf 2025 komt een steeds groter aandeel van het budget uit de rijksmiddelen en wordt het aandeel beïnvloedbaar steeds kleiner. In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over de benodigde uitvoeringskosten voor decentrale overheden tot 2030. Op basis van een advies van de Raad voor Openbaar Bestuur is een inschatting gemaakt van de benodigde middelen voor gemeenten tot en met 2030. Deze middelen nemen de komende jaren toe omdat de uitvoering van de afspraken richting 2030 parallel aan elkaar moeten worden opgepakt. Het Rijk heeft de afgelopen jaren gewerkt aan wetgeving (WGIW en WCW) waarmee gemeenten kunnen sturen op doelstellingen uit het Klimaatakkoord. De WGIW ligt inmiddels ter besluitvorming in de Eerste Kamer en de WCW ligt ter besluitvorming in de Tweede Kamer. De planning is dat vanaf 1 januari 2025 de WGIW in werking treedt en per 1 juli 2025 de WCW. Daardoor worden taken die voortkomen uit de warmtetransitie een wettelijke taak van gemeenten. Middelen die wij krijgen van het Rijk worden ingezet voor de uitvoering van de afspraken uit het Klimaatakkoord. Denk dan aan het maken van beleid ten aanzien van de warmtetransitie, wijkuitvoeringsplannen, een publiek warmtebedrijf of de gehele besparingsaanpak. Naast de structurele middelen is in het coalitieakkoord incidenteel geld ter beschikking gesteld voor duurzame opwekking (zon), klimaatberaad, en structureel voor de versnelling van de wijkaanpak. Deze gemeentelijke middelen zijn beïnvloedbaar.